Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Στεφανάκης Δημήτρης. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Στεφανάκης Δημήτρης. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 13 Μαρτίου 2014

Βραδιά Ντοστογιέφσκι


Ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι ήταν το μαγικό βουνό που έκοψε στα δύο τη χώρα της λογοτεχνίας. Ύστερα από αυτόν όλα άλλαξαν: τα πρόσωπα, οι ιστορίες, ακόμα και η ιδέα μας για το μυθιστόρημα.





Το Σάββατο 15 Μαρτίου 2014 στις 8 μ.μ διοργανώνεται στο βιβλιοπωλείο Κηρήθρες μεγάλη βραδιά αφιερωμένη στον Φιόντορ Ντοστογιέφσκι. Θα μιλήσει ο συγγραφέας Δημήτρης Στεφανάκης και θα παιχτούν τέσσερα δραματοποιημένα αποσπάσματα, από τους ηθοποιούς Αντονιέλα Χήρα, Βίκυ Ιακωβάκη και Παναγιώτη Ζαχαρόπουλο.

Στο τέλος της εκδήλωσης θα κάνουμε και μια αναφορά στο τελευταίο βιβλίο του Δημήτρη Στεφανάκη, Άρια, Ο κόσμος από την αρχή. Ο Δημήτρης Στεφανάκης είναι γνωστός στους περισσότερους Τρικαλινούς αναγνώστες,  από τις Μέρες Αλεξάνδρειας και έχει έρθει αρκετές φορές στην πόλη μας, μιλώντας για διάφορα έργα.


Dostojevskij, Fedor Michajlovic, 1821-1881

Γεννήθηκε στις 11 Νοεμβρίου του 1821 στη Μόσχα. Ο πατέρας του, Μιχαήλ Αντρέγεβιτς, ήταν στρατιωτικός γιατρός, Το 1838 γίνεται δεκτός στη Στρατιωτική Ακαδημία Μηχανικών της Πετρούπολης, στην οποία έδωσε εξετάσεις διότι αυτό απαιτούσε ο πατέρας του, και χωρίζεται από τον αδελφό του. Ο Μιχαήλ Αντρέγεβιτς δολοφονείται το 1839 στο κτήμα της οικογένειας, στην επαρχία της Τούλα. Η δολοφονία του πατέρα Ντοστογέφσκι συνταράσσει τον Φιοντόρ. Υπηρέτησε στο στρατό για ένα μικρό χρονικό διάστημα αλλά τον εγκατέλειψε γρήγορα για να αφοσιωθεί στη λογοτεχνία. Μελέτησε την κοινωνία και τον κόσμο όχι θεωρητικά αλλά στην πράξη. Θέμα των έργων του, η ίδια η ζωή. Είδε από κοντά τις υποβαθμισμένες συνοικίες, γνώρισε τη φτώχεια, τον πόνο, την εξαθλίωση των ταπεινών ανθρώπων και στη συνέχεια μετέφερε τις εικόνες αυτές στα μυθιστορήματα του. Ασχολήθηκε με τον άνθρωπο και την κοινωνία και υπήρξε αγωνιστής και επαναστάτης. Εναντιώθηκε στην πολιτική του Τσάρου Νικολάου του Α΄. Αυτή του η στάση είχε αποτέλεσμα να κατηγορηθεί για συνωμοσία και να καταδικαστεί σε τετραετή φυλάκιση. Τα χρόνια του εγκλεισμού του στις φυλακές του Όμσκ υπέφερε τρομερά βασανιστήρια και εξευτελισμούς. Το 1857 νυμφεύεται τη Μαρία Ντμιτρίεβνα Ισάεβα, και το 1859, μαζί με τη σύζυγό του, λαμβάνουν την άδεια που τους επιτρέπει να εγκατασταθούν στην Ευρωπαϊκή Ρωσία. Το 1859 εκδίδει στην Πετρούπολη μαζί με τον αδελφό του δύο περιοδικά τα οποία ,όμως, δεν σημείωσαν επιτυχία με αποτέλεσμα ο Ντοστογιέφσκι να βρεθεί καταχρεωμένος. Ο μόνος τρόπος για να συγκεντρώσει χρήματα και να ξεπληρώσει τα χρέη του ήταν η συγγραφή. Άρχισε λοιπόν να γράφει συνέχεια και ακούραστα με αποτέλεσμα να καταφέρει να ζήσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του σχετικά άνετα. Σ’ αυτό το διάστημα έγραψε τα καλύτερα του έργα: "Ο παίχτης", "Οι αδερφοί Καραμαζώφ", "Έγκλημα και Τιμωρία", "Ο Ηλίθιος", "Οι δαιμονισμένοι". Όταν κατάφερε πλέον να ανασάνει από το βάρος των χρεών ανέλαβε τη διεύθυνση του περιοδικού "Πολίτης" και λίγα χρόνια αργότερα εξέδωσε το δικό του περιοδικό, "Το Ημερολόγιο ενός συγγραφέα", που σε αντίθεση με τις προηγούμενες εκδοτικές εμπειρίες σημείωσε τεράστια επιτυχία. Στις 9 Φεβρουαρίου του 1881, ο Φιοντόρ Μιχαΐλοβιτς Ντοστογέφσκι υπέκυπτε σε αγνώστου αιτίας πνευμονική αιμορραγία. Ετάφη στο κοιμητήριο της μονής Αλεξάντερ Νιέφσκι, στην Πετρούπολη. Άλλα έργα του είναι τα μυθιστορήματα: "Ο φτωχόκοσμος", "Λευκές νύχτες", "Ταπεινωμένοι και καταφρονεμένοι", "Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων", "Το υπόγειο". Υπήρξε μέλος της Ακαδημίας Επιστημών και η προσφορά του στην παγκόσμια λογοτεχνία είναι διεθνώς αναγνωρισμένη. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους μυθιστοριογράφους όλων των εποχών και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σχεδόν σε όλες τις γλώσσες του κόσμου.

Δείτε τα βιβλία του Ντοστογιέφσκι ΕΔΩ

Πέμπτη 28 Ιουλίου 2011

Μεταξύ σοβαρού και αστείου

Αρχετυπικές φιγούρες, οι αρχαιολόγοι του Τζόρτζιο ντε Κίρικο
και οι σύντροφοι, σύζυγοι,
το αιώνιο ζευγάρι από γεννήσεως κόσμου,
στην ιστορία του Δημήτρη Στεφανάκη.
Σήμερα κλείνει ένας χρόνος από την ημέρα που η Μάρθα μού τηλεφώνησε για να μου ανακοινώσει ότι χωρίζουμε. Στην αρχή δεν την πίστεψα. Της άρεσε πάντα να με τρομάζει, λέγοντάς μου τα πιο απίθανα ψέματα. "Πρέπει να ξέρεις πως κάποια πράγματα δεν τα ανέχομαι ούτε γι' αστείο", της τόνισα. Ηξερα πως θα της άρεσε αυτό και το είπα όσο πιο αυστηρά μπορούσα.
"Ποιος σου είπε ότι αστειεύομαι;", μου απάντησε. Επί μισή ώρα εγώ της εξηγούσα πως κάποια πράγματα δεν τα ανέχομαι ούτε γι' αστείο κι εκείνη έλεγε πως δεν χωρατεύει. Ετσι πέρασε το διάλειμμά μου.
"Πρέπει να επιστρέψω στη δουλειά. Νομίζεις πως μου κάνει καλό να με παιδεύεις με τα αστεία σου;".
"Σου είπα ότι μιλώ σοβαρά. Για τον λόγο αυτό σε πήρα στο διάλειμμα. Δεν ήθελα ωστόσο να σε φέρω σε δύσκολη θέση εν ώρα εργασίας".
"Σε ευχαριστώ που με σκέφτηκες. Θα μπορούσες όμως να μου το πεις το βράδυ στο σπίτι".
"Μα δεν καταλαβαίνεις; Μου είναι πιο εύκολο να σου το πω από το τηλέφωνο".
"Καλά, καλά, κλείσε και θα τα πούμε το βράδυ".
"Ακούγεσαι απειλητικός ωστόσο. Ελπιζα πως θα το έπαιρνες πιο ήρεμα".
"Μάρθα, σε παρακαλώ. Ακόμα και αν είναι αστείο αυτό, έχει ήδη παρατραβήξει".
Της έκλεισα το τηλέφωνο και γύρισα στο γραφείο.
Χρειάστηκαν δύο ολόκληρες μέρες για να με πείσει. Δυσκολευόμουν περισσότερο να αποδεχτώ το γεγονός ότι η γυναίκα μου μιλούσε σοβαρά, από το ίδιο το διαζύγιο. Οταν με τα πολλά αντιλήφθηκα τη σοβαρότητα της κατάστασης, σωριάστηκα σε μια πολυθρόνα και της είπα:
"Δηλαδή μιλάς σοβαρά; Μου ζητάς διαζύγιο;".
Μόρφασε ανακουφισμένη και ξεφύσησε.
"Και το σκέφτηκες καλά;"...
"Ετσι νομίζω", απάντησε και έσκυψε το κεφάλι.
"Μα, γιατί, γιατί πρέπει να τελειώσουμε; Δεν περάσαμε όμορφα τόσα χρόνια;".
"Πολύ όμορφα, δεν έχω κανένα απολύτως παράπονο από σένα, ωστόσο...".
"Ωστόσο;".
"Είναι απλό, γλυκέ μου. Δεν έχεις ακούσει ότι τίποτε δεν κρατά για πάντα;".
"Δεν πίστευα πως κάτι τέτοιο θα ίσχυε στην περίπτωσή μας. Θυμάσαι κάποτε που μου διάβαζες έναν στίχο από κινέζικο ποίημα; Τηγανίζω ένα αβγό και σου φυλάω τον κρόκο. Θα γεράσουμε μαζί. Το θυμάσαι;".
"Τα ποιήματα δεν λένε πάντα την αλήθεια".
"Μα γιατί, γιατί θέλεις να φύγεις;", επέμεινα.
"Ας πούμε γιατί δεν κάνουμε παιδιά".
"Νόμιζα πως δεν σε πείραζε αυτό".
"Ωστόσο, τώρα με πειράζει".
"Αφού είναι έτσι λοιπόν, ας χωρίσουμε".
"Ετσι απλά το λες;".
"Τι θες να κάνω; Υπάρχει άλλος δρόμος;".
"Φοβάμαι πως όχι".
"Τότε λοιπόν ας χωρίσουμε".
Τις επόμενες δύο μέρες γινόταν ακριβώς το αντίθετο. Η Μάρθα μού τηλεφωνούσε κάθε λίγο για να με ρωτήσει αν είχα πράγματι αποδεχθεί την προοπτική διαζυγίου.
"Και βέβαια. Τι είναι αυτό που σε παραξενεύει;".
"Σαν πολύ εύκολα δεν το πήρες απόφαση;", μου είπε στο τέλος. Κατάλαβα πως την ενοχλούσε. Αυτό ήταν μια μικρή νίκη για τον εγωισμό μου. Στο μεταξύ σκεφτόμουν πως είχε δίκιο όταν έλεγε ότι τίποτε δεν κρατά αιώνια. Εν τέλει νόμιζα πως θα τα κατάφερνα αργά ή γρήγορα να την ξεπεράσω. Η Μάρθα ήταν αξιολάτρευτη. Το γεγονός όμως ότι δεν αποκτήσαμε παιδιά έκανε τον γάμο μας να φαντάζει σαν ελεύθερη σχέση που θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να λήξει χωρίς να αφήσει πίσω του απόνερα.
Η αρχική συντριβή μου μεταβλήθηκε γρήγορα σε αίσθημα θριάμβου. Γιατί όχι δηλαδή; Ο τρόπος που αντιμετώπισα το γεγονός απεδείκνυε τον δυνατό και πολιτισμένο χαρακτήρα μου. Μπορούσα τουλάχιστον να υπερηφανεύομαι για τη στάση μου. Κι όσο διατηρούσα την ψυχραιμία μου τόσο η Μάρθα έχανε τη δική της.
Στο τέλος πίστεψα πως μπορεί να γύριζε σε μένα. Αλλά κι αυτό ακόμα μου ήταν αδιάφορο πια. Αρκούσε όμως μια στιγμή για να ανατραπούν όλα.
Τον διευθυντή μου, έναν σχετικά νέο και καλοβαλμένο άντρα, τον συναντούσα κι εγώ δεν ξέρω πόσες φορές την ημέρα στη δουλειά. Μου έκανε εντύπωση, λοιπόν, που δεν είχα προσέξει ποτέ αυτό το περίεργο τικ που είχε. Ανοιγε ανεπαίσθητα το στόμα του κι ύστερα, κουνώντας πέρα-δώθε το σαγόνι, έκανε το κάτω χείλος του να εξέχει. Ισως όμως δεν είχα δώσει προσοχή, γιατί ήταν μια κίνηση οικεία που την έβλεπα επί χρόνια στο πρόσωπο της γυναίκας μου.
Λένε πως κλέβουμε μορφασμούς από τους ανθρώπους με τους οποίους έχουμε ιδιαίτερη συναισθηματική σχέση. Αλλά τι σχέση μπορούσε να έχει ο διευθυντής μου με μια γυναίκα που δεν είχε δει ποτέ στη ζωή του;
Στην αρχή προσπάθησα να πείσω τον εαυτό μου πως δεν ήταν παρά μια νοσηρή ιδέα. Ενας μορφασμός, όσο ιδιαίτερος κι αν είναι, σίγουρα μεταφέρεται ελεύθερα από άνθρωπο σε άνθρωπο. Συχνά υιοθετούμε ένα τικ από κάποιον, χωρίς καν να γνωρίσουμε ποτέ τον αρχικό φορέα του.
Νόμιζα πως γιατρεύτηκα από την εμμονή μου αυτή. Τη μέρα που η Μάρθα έφυγε παίρνοντας ό,τι της ανήκε, της κούνησα μαντίλι κι ύστερα κάθισα απερίσπαστος να φάω το βραδινό μου, ευθυμώντας απίστευτα μέσα στη νέα κατάσταση πραγμάτων.
Δύο μέρες αργότερα ένα καινούργιο στοιχείο ήρθε ξανά να ταράξει τη μακαριότητά μου. Ακούγοντας τον διευθυντή να επαναλαμβάνει σε λιγοστές προτάσεις τουλάχιστον τρεις φορές τη λέξη "ωστόσο", ανακάλυψα αίφνης ένα ακόμα κοινό σημείο ανάμεσα σε εκείνον και στη Μάρθα.
Μπορούσα να ανεχθώ τα πάντα, όχι όμως και το γεγονός ότι με άφηνε για τον διευθυντή μου. Της τηλεφώνησα:
"Δεν ντράπηκες να μου το κάνεις αυτό!". "Τι σ' έπιασε ξαφνικά;".
"Κάνεις πως δεν καταλαβαίνεις!".
"Νόμιζα πως ήταν καλύτερα και για τους δυο μας".
"Για σένα, ίσως, εμένα όμως δεν με σκέφτηκες; Τώρα θα αναγκαστώ να παραιτηθώ. Ξέμεινα από γυναίκα, θα ξεμείνω κι από δουλειά".
"Γιατί να παραιτηθείς ωστόσο;".
"Ξέρεις εσύ".
"Ειλικρινά, δεν σε καταλαβαίνω".
"Ελα τώρα!".
Ο διευθυντής μου έπεσε ξερός όταν του ανακοίνωσα την απόφασή μου να παραιτηθώ.
"Μα γιατί, δεν σας καταλαβαίνω. Εχετε κάποια καλύτερη πρόταση;".
"Οχι".
"Και πετάτε μια τέτοια δουλειά έτσι αβίαστα. Είστε σίγουρος ότι μπορείτε να την αναπληρώσετε;".
"Τη δουλειά, ίσως. Τη χαμένη περηφάνια; Ποτέ!" του είπα και χτύπησα το χέρι στο τραπέζι. Πρόσθεσα κι ένα "ωστόσο" πασχίζοντας ταυτόχρονα να μιμηθώ το κοινό τους τικ.
"Παράξενο!" παρατήρησε. "Μου θυμίζετε κάποιον".
"Μπα, αλήθεια!" τον ειρωνεύτηκα.
"Μάλιστα. Θα το θυμηθώ".
"Οταν το θυμηθείτε, πάρτε με τηλέφωνο".
"Είστε λίγο επιθετικός ή μου φαίνεται; Δεν είναι δα και ένδειξη γενναιότητας να μου παριστάνετε τον νταή φεύγοντας".
"Τι λες, ρε γάιδαρε!" ξέσπασα. Η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο και η εθελούσια έξοδός μου από την εταιρεία αποδείχθηκε κάτι περισσότερο από θορυβώδης.
Τέσσερις μέρες αργότερα μου τηλεφώνησε η Μάρθα.
"Ξέρεις, είναι αυτό που υποπτευόμουν, είμαι έγκυος".
"Ως πού θα πάει το αστείο, κυρία Μάρθα;".
"Δεν αστειεύομαι, μιλώ σοβαρά. Περιμένω παιδί ωστόσο".
"Και λοιπόν, τι μου το λες εμένα;".
"Και σε ποιον θέλεις να το πω; Με σένα είχα σχέσεις, σε σένα το λέω. Νόμιζα ωστόσο πως εσύ ήθελες να κάνουμε παιδιά".
"Δεν αφήνεις την πλάκα, λέω εγώ".
"Σου επαναλαμβάνω, μιλώ σοβαρά. Είμαι έγκυος. Αν δεν θες να το αναγνωρίσεις, θα το μεγαλώσω μόνη μου".
"Σοβαρολογείς τώρα;".
"Απόλυτα".
"Δεν είναι δικό μου!".
"Και ποιανού είναι;".
"Του άλλου!".
"Ποιου άλλου;".
"Ξέρεις εσύ, του".
"Του;".
"Του πρώην διευθυντή μου".
"Τι σχέση έχει ο πρώην διευθυντής σου με το παιδί μας;".
"Ελα τώρα, ω-στό-σο!".
Είναι προς τιμήν της Μάρθας ότι κίνησε γη και ουρανό για να αποδείξει την αθωότητά της. Η υπόθεση είχε ως εξής: Εκείνη και ο διευθυντής μου συμμετείχαν στην ίδια ομάδα ψυχοθεραπείας εδώ και δύο χρόνια.
"Και δεν ήξερες πως αυτός είναι ο διευθυντής μου;".
"Οχι, βέβαια. Ο άνθρωπος δήλωσε απλώς διευθυντικό στέλεχος κάποιας εταιρείας. Μη μου πεις ωστόσο πως για τον λόγο αυτό άφησες τη δουλειά σου!".
Φέρθηκα ανόητα, το παραδέχομαι. Ομως το μυαλό του ανθρώπου ακολουθεί συχνά παράξενες ατραπούς.
Οταν σε λίγους μήνες γεννήθηκε ο γιος μας, εγώ αναζητούσα ακόμα πάνω του τα σημάδια της αναπόδεικτης μοιχείας.
Σήμερα έχω πεισθεί απόλυτα, ή σχεδόν απόλυτα, πως η υπόθεση αυτή είναι αποκύημα της φαντασίας μου. Για την ώρα μένω στο σπίτι και φροντίζω το παιδί. Η Μάρθα βρήκε δουλειά. Ευτυχώς!
Χτες το πρωί μου τηλεφώνησε από το γραφείο.
"Ξέρεις, με απέλυσαν, ωστόσο".
"Σοβαρολογείς τώρα;".
"Οχι, βρε κουτέ! Αστειεύομαι!".


Δημήτρης Στεφανάκης

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΕΦΑΝΑΚΗΣ
Ο Δημήτρης Στεφανάκης μπήκε στα ελληνικά γράμματα το 2000 με το μυθιστόρημα "Φρούτα εποχής". Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις "Ωκεανίδα" και σύντομα το ακολούθησαν τα μυθιστορήματα "Λέγε με Καΐρα" (Ωκεανίδα, 2002), "Το μάτι της επανάστασης έχει αχρωματοψία" (Ωκεανίδα, 2005). Με τις "Μέρες Αλεξάνδρειας" που κυκλοφόρησαν το 2007 από τις εκδόσεις "Πατάκη" γίνεται ευρύτερα γνωστός, επανεκδίδεται φέτος από τις εκδόσεις "Ψυχογιός" και βραβεύεται με το βραβείο Prix Mediterranee Etranger (2011). Εχει γράψει, επίσης, τα βιβλία "Συλλαβίζοντας το καλοκαίρι" (Πατάκη, 2009), "Θα πολεμάς με τους θεούς" (Πατάκη, 2010). Και έχει μεταφράσει, μεταξύ άλλων, έργα των Σωλ Μπέλοου, Ε.Μ. Φόρστερ, Γιόζεφ Μπρόντσκι και Προσπέρ Μεριμέ. Στο μυθιστορηματικό του σύμπαν, η Ιστορία του τελευταίου αιώνα, ο πόλεμος και το εμπόριο, η πολιτική και ο έρωτας, η αποικιοκρατία και ο εθνικισμός, ο κοσμοπολιτισμός της Αλεξάνδρειας και η παρακμή.

πηγή:
http://www.ethnos.gr/
Το παραπάνω διήγημα δημοσιεύτηκε στο Έθνος 27/7/20011 στη στήλη Ιστορίες με καλό τέλος, που επιμελείται η Ελένη Γκίκα.