Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Βιβλίο. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Βιβλίο. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2016

Τι θα διαβάσουμε την Άνοιξη


Του Κώστα Αγοραστού
Αρκετές οι νέες εκδόσεις που θα κυκλοφορήσουν τους επόμενους μήνες και θα διεκδικήσουν την προσοχή μας και τον αναγνωστικό μας χρόνο. Kαταξιωμένες και νέες φωνές από το χώρο της ελληνικής πεζογραφίας, μεταφράσεις κλασικών αλλά και σύγχρονών μας συγγραφέων καθώς και δοκίμια-εργαλεία για την καλύτερη κατανόηση και ερμηνεία ζητημάτων που μας απασχολούν σήμερα.
Ζητήσαμε από πολλούς εκδοτικούς οίκους να μας στείλουν τον προγραμματισμό τους και από όσους ανταποκρίθηκαν επιλέξαμε μια πλούσια γκάμα βιβλίων για να σας τα παρουσίασουμε.
Ελληνική πεζογραφία
altΝέο βιβλίο από τον Αλέξη Πανσέληνο, νουβέλα με τίτλο Κρυφή πόρτα (εκδ. Μεταίχμιο). Πώς μια ενδιάμεση πόρτα ανάμεσα σε δύο διαμερίσματα δίνει την αφορμή σε μια ιδιόμορφη σχέση να αναπτυχθεί. Ενώ η πόλη παρακμάζει και καταστρέφεται, ένας άντρας πασχίζει να διασώσει κάποια ψήγματα ευτυχίας κλεισμένος στο μικρό του διαμέρισμα, απομακρυσμένος από τους παλιούς του φίλους, χωρισμένος από τη γυναίκα του, βιοποριζόμενος από μεταφράσεις και φιλοδοξώντας να εκδώσει κάποτε ξανά ένα βιβλίο δικό του.
Βασισμένο στο παλιότερο βιβλίο του Απόστολου ΔοξιάδηΤα τρία ανθρωπάκια, η νέα του εκδοχή έχει τίτλο Τα τρία γουρουνάκια (εκδ. Ίκαρος). Γράφτηκε στα αγγλικά και μεταφράστηκε στα ελληνικά από τη Στέλλα Κάσδαγλη.
Νέο μυθι­στό­ρημα για την Ευγε­νία Φακί­νου με τίτλο Στο αυτί της αλε­πούς (εκδ. Καστανιώτη). Ένα βιβλίο που ξετυ­λί­γει, μέσα από τις ιστο­ρίες τριών γυναι­κών, το νήμα της ελλη­νι­κής Ιστο­ρίας από τις αρχές του 20ού αιώνα έως τις μέρες μας.
alt
   Ο Δημήτρης Νόλλας
 
Συγκεντρωτική έκδοση των διηγημάτων του Δημήτρη Νόλλα με τίτλοΔιηγήματα (εκδ. Ίκαρος). Το βιβλίο περιλαμβάνει το σύνολο των διηγημάτων του συγγραφέα από το 1974 έως το 2012. Συγκεκριμένα περιέχει τις συλλογές:Πολυξένη (1974), Τρυφερό δέρμα (1982), Ονειρεύομαι τους φίλους μου (1990),Τα θολά τζάμια (1996), Ο παλιός εχθρός (2004), Στον τόπο (2012), και τρία ακόμη διηγήματα που έχουν εκδοθεί σε συλλογικούς τόμους. Η έκδοση συμπληρώνεται από εκτενές επίμετρο της Τιτίκας Δημητρούλια.
Νέα βιβλία επίσης από τους Χάρη ΒλαβιανόΤο κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ. Φυλακές Λάνσμπεργκ: Νοέμβριος 1923-Δεκέμβριος 1924Χρήστο Χωμενίδη,Νεαρό άσπρο ελάφιΓιώργο ΣκαμπαρδώνηΥπουργός νύχταςΕλένη ΓιαννακάκηΣκούρο γκρι, σχεδόν μαύροΑύγουστος ΚορτώΝεοελληνική μυθολογία. Όλα από τις εκδόσεις Πατάκη.
Μυθιστόρημα για τον πρωτοεμφανιζόμενο Γιάννη ΣτάμοΣβησμένα πρόσωπα(εκδ. Κίχλη).
Νουβέλα από τον Γιώργο Γκόζη, με τίτλο Γκουανό (εκδ. Πόλις). Πορτραίτο μιας πατρίδας, τοιχογραφία μιας εποχής, μέσα από πέντε διαδοχικές αφηγήσεις. Η ζωή τριών γυναικών και δύο ανδρών και το κοινό αόρατο νήμα που τους ενώνει.
alt
    Ο Διαμαντής Αξιώτης
 
Συλλογή διηγημάτων και για τον Διαμαντή ΑξιώτηΜε χίλιους τρόμους γενναίος (εκδ. Κίχλη) και τον Βασίλη ΚατσικονούρηΗ ρωγμή των 7 και 45' (εκδ. Καστανιώτη).
Η συλλογή τεσσάρων διηγημάτων και μιας νουβέλας, του Παναγιώτη ΚεχαγιάΜια περίληψη των απάντων (εκδ. Αντίποδες) οδηγεί τον αναγνώστη σε ένα λαβύρινθο εικόνων και εννοιών. Πέντε ιστορίες που ακολουθούν τους δρόμους του Μπόρχες και των Αμερικανών επιγόνων του.
tsitsonisΣυλλογή διηγημάτων για τη Μάρτυ ΛάμπρουΕνοικιάζεται το παρόν (εκδ. Κέδρος), τον Στάμο ΤσιτσώνηΠετεινός νοητών προαστίων (εκδ. Κριτική), τη Λίνα Φυτιλή,Παράξενο καλοκαίρι (εκδ. Εστία), τον Αλέξανδρο ΣτεργιόπουλοΔιόμιση (2 ½) (εκδ. Οδός Πανός), τονΚωνσταντίνο ΤζήκαΚομμένα (εκδ. Νεφέλη) και τονΛάζαρο ΑλεξάκηΣτο στόμα του λύκου (εκδ. Mamaya).
Επίσης, η συλλογή διηγημάτων του πρωτοεμφανιζόμενουΧρυσόστομου ΤσαπραΐληΠαγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας (εκδ. Αντίποδες). Ιστορίες τρόμου σκηνοθετημένες ως τοπικές παραδόσεις και δεισιδαιμονίες, σε ένα μικρό οδοιπορικό στη σκοτεινή πλευρά της ελληνικής επαρχίας.
Κυκλοφορεί και η συλλογή διηγημάτων του Αργύρη Χιόνη Έχων σώας τας φρένας και άλλες τρελές ιστορίες (εκδ. Κίχλη). Ορισμένα από τα διηγήματα της συλλογής εντάσσονται στην κατηγορία του ψευδοδοκιμίου, έχουν παρωδιακό χαρακτήρα και συνοδεύονται από παιγνιώδεις σημειώσεις, ενώ άλλα μεταποιούν αυτοβιογραφική ύλη – όλα πάντως μοιράζονται το καταλυτικό χιούμορ και τη γνώριμη λεκτική ευφορία του Αργύρη Χιόνη.
Με νουβέλα επανέρχεται ο Σάκης Σερέφας, με τίτλο Έξω χιονίζει (εκδ. Πόλις), ο Θωμάς ΚοροβίνηςΟ κατάδεσμος(εκδ. Άγρα) και ο Γιάννης ΜακριδάκηςΗ πρώτη φλέβα (εκδ. Εστία).
altΜυθιστόρημα και από τον Κωνσταντίνο Τζαμιώτη, με τίτλο Το πέρασμα (εκδ. Μεταίχμιο). Μια χειμωνιάτικη νύχτα, σ’ ένα μικρό νησί του νότιου Αιγαίου με εκατόν είκοσι μόνιμους κατοίκους, ναυαγεί ένα καράβι με περισσότερους από τριακόσιους πρόσφυγες. Ο κακός καιρός, η γραφειοκρατία, η αδιαφορία αλλά και η πρακτική αδυναμία των Αρχών αναγκάζουν τις δύο κοινότητες να συνυπάρξουν για τέσσερις μέρες.
Νέο βιβλίο και για τον Διονύση ΧαριτόπουλοΠειραιώτες (εκδ. Τόπος). Μετά το Εκ Πειραιώς οι Πειραιώτες, μετά το λιμάνι οι άνθρωποι και η ζωή τους.
altΜυθιστορήματα θα έχουμε επίσης από τον Κωσταντή ΣταυρόπουλοΒαλκάνια εξπρές (εκδ. Κριτική), τηΣτέργια ΚάββαλουΑντίστροφα-Love will tear us apart(εκδ. Μελάνι), τον Δημήτρη ΜαμαλούκαΟ κρυφός πυρήνας των Ερυθρών Ταξιαρχιών (εκδ. Κέδρος), τονΓιάννη ΚαλπούζοΣέρρα. Η ψυχή του Πόντου (εκδ. Ψυχογιός), του Νοέλ ΜπάξερΤο χνάρι που δεν έσβησε (εκδ. Διόπτρα), την Κατερίνα ΜαλακατέΤο σχέδιο (εκδ. Μελάνι), το Μιχάλη ΦακίνοΦύλακας στην πισίνα (εκδ. Κέδρος).
Το χρονικό ενός παθιασμένου έρωτα ανάμεσα σε δύο φοιτήτριες αφηγείται στο νέο του μυθιστόρημα ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος, με τίτλο Λεσβία (εκδ. Κέδρος).
Μυθιστορήματα και για τους πρωτοεμφανιζόμενους Σταύρο ΧριστοδούλουHotel National(εκδ. Καλέντης), Δημήτρη ΓράψαΗ λευκή κουρτίνα (εκδ. Καστανιώτη) και Θανάση ΣταμούληΗ σκιά στο δέντρο (εκδ. Ποταμός).
Ο Μιχάλης Γκανάς ξαναγράφει και ξαναλέει την Οδύσσεια (εκδ. Μεταίχμιο) με τον δικό του τρόπο, προσθέτοντας στο κείμενο στοιχεία από την πλούσια γλωσσική μας παράδοση. Η έκδοση συνοδεύεται από εικόνες του Βασίλη Γρίβα και απευθύνεται σε νεαρούς και νέους αναγνώστες.
alt
    Ο Γιώργος Χειμωνάς
 
Γιώργος ΧειμωνάςΑγάπη σαν ακολασία – Κείμενα για την ανάγκη του άλλου(εκδ. Κριτική). Η Αγάπη σαν ακολασία (φράση παρμένη από το έργο του Γιώργου Χειμωνά Η εκδρομή) συγκεντρώνει, ακολουθώντας τη χρονολογική σειρά έκδοσης των έργων, ορισμένα μόνο αποσπάσματα από την πεζογραφία του Χειμωνά για την αγάπη ως ανάγκη του άλλου, ως ανάγκη για συντροφιά, ως ανάγκη για αναπάντεχες χειρονομίες. Για την αγάπη ως αναγκαία πράξη μέσα στη μοναξιά, την απελπισία, τα αδιέξοδα του νου. Για τη συμφιλίωση του εαυτού με τον εαυτό. Επιλογή κειμένων, Αργύρης Παλούκας.
altΤρία νέα αστυνομικά μυθιστορήματα από έλληνες συγγραφείς. Ο Αντώνης Γκόλτσουμε την Αφιέρωση, ο Χρήστος Παπαδημητρίου με το Έγκλημα χωρίς δολοφόνο και ο πρωτοεμφανιζόμενοςΜιχάλης ΚαστρινόςΠες μου ποιος είναι ο εχθρός. Όλα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Αστυνομικό μυθιστόρημα και από τον Απόστολο ΔιαμαντίδηΤο τελευταίο καλοκαίρι(εκδ. Μελάνι).
alt
    Ο Μένης Κουμανταρέας
 
Επανεκδόσεις
Επανέκδοση για το κλασικό μυθιστόρημα τουΜένη Κουμανταρέα Βιοτεχνία Υαλικών (εκδ. Πατάκη) και του Κωστή Γκιμοσούλη Μια νύχτα με την κόκκινη (εκδ. Καστανιώτη). Επίσης για το βιβλίο του Κώστα Ταχτσή Η γιαγία μου η Αθήνα (εκδ. Γαβριηλίδη).
Επανέκδοση, επίσης, για το Νούμερο 31328 του Ηλία Βενέζη και την Αργώ τουΓιώργου Θεοτοκά. Και τα δύο από τις εκδόσεις της Εστίας.
Μεταφρασμένη πεζογραφία
altΆλλο ένα μυθιστόρημα του Paul Austerεπανεκδίδεται από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση της Σταυρούλας Αργυροπούλου. ΣτοΠαλάτι του φεγγαριού ο ήρωας, ο Μάρκο είναι ορφανός. Η μητέρα του έχει πεθάνει στα είκοσι εννιά της και ο πατέρας του αποτελεί μια μυστηριώδη φιγούρα της οποίας δεν υπάρχει ούτε καν μια φωτογραφία. Ο Μάρκο μεγαλώνει με τον θείο του τον Βίκτορ, έναν κακόμοιρο πλανόδιο κλαρινετίστα. Όταν ο θείος του πεθαίνει, το μόνο που του αφήνει κληρονομιά είναι η προσωπική του βιβλιοθήκη στην οποία περιλαμβάνονται χιλιάδες τίτλοι.
Ο David Foster Wallace, στο πρώτο του μυθιστόρημα, Η σκούπα και το σύστημα (μτφρ. Γιώργος-‘Ικαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Κριτική) δείχνει το δυναμικό ταλέντο και την πολύπτυχη ευρυμάθειά του. Ένας συναρπαστικός συνδυασμός υψηλής φιλοσοφίας και ποπ κουλτούρας. Το ντεμπούτο μιας λαμπρής λογοτεχνικής σταδιοδρομίας.
Μυθιστόρημα του Roberto BolañoΠαγοδρόμιο (μτφρ. Κρίτωνας Ηλιόπουλος, εκδ. Άγρα).
Μυθιστόρημα του Pierre AssoulinΈνας πύργος στη Γερμανία-Ζιγκμαρίνγκεν (μτφρ. Μαρίζα Ντεκάστρο, εκδ. Πόλις). Το Σεπτέμβριο του 1944, στο Ζιγκμαρίνγκεν, μια μικρή γωνιά της Γερμανίας που δεν είχε τραυματιστεί μέχρι τότε από τον πόλεμο, κάνει ξαφνικά την εμφάνισή του το πιο σκοτεινό κομμάτι της Γαλλίας.
altΣτην πολύ προσεγμένη και επιτυχημένη σειρά μεταφρασμένης πεζογραφίας των εκδόσεων Ίκαρος προστίθεται φέτος το μυθιστόρημα της Emily St. John MandelΣταθμός έντεκα(μτφρ. Βάσια Τζανακάρη). Ενας διάσημος ηθοποιός του Χόλιγουντ πεθαίνει πάνω στη σκηνή από καρδιακή προσβολή, ενώ μια θανατηφόρα επιδημία ξεσπάει που σαρώνει τη Γη και αφανίζει σχεδόν ολοκληρωτικά τον πληθυσμό. Είκοσι χρόνια μετά, ένας περιοδεύων θίασος ταξιδεύει στα μέρη όπου έχουν απομείνει επιζήσαντες.
Από τον Ίκαρο, επίσης, τα βιβλία των Matthew QuickΗ καλή τύχη εδώ και τώρα (μτφρ. Σπύρος Γιανναράς), του Alejandro ZambraΤρόποι να γυρίζεις σπίτι (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης) και της Virginia BailyΝωρίς, ένα πρωί (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου).
altΤο νέο βιβλίο του Julian Barnes Ο αχός της εποχής (μτφρ. Θωμάς Σκάσσης, εκδ. Μεταίχμιο) είναι μια ιστορία για τη σύγκρουση ζωής και τέχνης, το θάρρος, τη δειλία, και τον πόνο του αναπόφευκτου συμβιβασμού. Το βιβλίο αναφέρεται στη ζωή και το έργο του Ντμίτρι Σοστακόβιτς, στη σύγκρουσή του με το σταλινικό καθεστώς καθώς και πώς αυτή η σχέση εξουσίας – τέχνης διαμόρφωσε τη ζωή του.
Επίσης, το αφήγημα του Christian BobinΟ σχoινοβάτης (μτφρ. Φοίβος Ι. Πιομπίνος – Béatrice Connolly, επίμετρο Γιώτα Κριτσέλη, εκδ. Κίχλη). Μέσα από ένα αφήγημα που συνδυάζει στοιχεία παραβολής και φιλοσοφικού μύθου και με πρωταγωνιστή την αινιγματική μορφή ενός ανθρώπου με κεφάλι αλόγου, ο Christian Bobin καταδεικνύει την ανεπάρκεια των βιβλίων να δώσουν απάντηση στα θεμελιώδη ζητήματα της ύπαρξης.
franz hessel
    O Franz Hessel
 
Είκοσι τέσσερις ώρες από τη ζωή των μποέμ κύκλων του Βερολίνου της δεκαετίας του 1920, αφηγείται το μυθιστόρημα του Franz HesselΑπόκρυφο Βερολίνο (μτφρ. Απόστολος Στραγαλινός, εκδ. Κριτική). Μία γυναίκα και δύο άνδρες, ένα ντοκουμέντο που μας μεταφέρει στην ατμόσφαιρα των roaring 20’s, στα ταραχώδη και ηδονιστικά χρόνια της ύστερης περιόδου της Βαϊμάρης, στο Βερολίνο των night clubs και των καμπαρέ, των μπουντουάρ και των πνευματικών και καλλιτεχνικών αναζητήσεων, που συνυπάρχουν με την οικονομική κρίση, την ανεργία, την πολιτική αστάθεια και τον κοινωνικό αναβρασμό.
Επίσης, το κλασικό μυθιστόρημα του Henry JamesΟι Βοστονέζες (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος) και του Fernando PessoaΟ αναρχικός τραπεζίτης(μτφρ. Μαρία Παπαδήμα). Και τα δύο από τις εκδόσεις Gutenberg.
Επίσης, θα κυκλοφορήσει το μυθιστόρημα του Joseph Roth Βερολινέζικα χρονικά – 1922-1933 (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Άγρα), τουJohn SteinbeckΑνατολικά της Εδέμ (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Παπαδόπουλος) και του Ernest HemingwayΤα νησία της Καραϊβικής (μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης, εκδ. Καστανιώτη).
alt
    O Honoré de Balzac
 
Ο εκδοτικός οίκος Στερέωμα εγκαινιάζει τη νέα σειρά «Κλασικοί και Σύγχρονοι». Η σειρά αυτή φιλοδοξεί να αναδείξει έργα της κλασικής Γαλλικής γραμματείας που μέσα από τις σελίδες τους αναδύεται ο κόσμος του 20ου αιώνα, η νέα κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα, η σχέση με την ετερότητα, η θέση της γυναίκας στην παραγωγή, οι νέες κοινωνικές και οικονομικές αξίες. Η νέα σειρά θα εγκαινιαστεί με μια από τις πιο εμβληματικές και σχολιασμένες νουβέλες του Honoré de Balzac, το περίφημο Σαραζίν, σε μετάφραση του Κώστα Κατσουλάρη, με εκτενές επίμετρο του ιδίου για την πρόσληψη της συγκεκριμένης νουβέλας μες στον 20ο αιώνα. 
Νέα μετάφραση για το διήγημα του Franz Kafka Στη σωφρονιστική αποικία (μτφρ. Βασίλης Τσαλής, εκδ. Κίχλη). Η παρούσα έκδοση φιλοδοξεί να δείξει ότι το εμβληματικό αυτό κείμενο δεν αποτελεί αποκλειστικά και μόνον αφηρημένη αλληγορία για το φαινόμενο της εξουσίας και το σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Επισημαίνοντας την ύπαρξη στοιχείων της εποχής του και αναδεικνύοντας την ιστορικότητά του θέτει σε νέα βάση την ερμηνεία του.
Επίσης, αντεστραμμένο «έντεχνο παραμύθι», με έντονα παρωδιακό και σατιρικό χαρακτήρα και με το γκροτέσκ στοιχείο να κυριαρχεί, η νουβέλα του E.T.AHoffmann Η μνηστή του βασιλιά (μτφρ.-επίμετρο Εύη Μαυρομμάτη, εκδ. Κίχλη) καταλαμβάνει μια θέση ανάμεσα στα πιο έκκεντρα και ευφρόσυνα κείμενα του 19ου αιώνα.
altΝέα έκδοση και για το μυθιστόρημα του Friedrich DürrenmattΗ πτώση (μτφρ. Βασίλης Πατέρας, εκδ. Ροές). Επίσης, στη σειρά microMEGA/Λογοτεχνία των εκδόσεων Ροές θα κυκλοφορήσουν τα βιβλία των Francis Scott FitzgeraldΗ τελευταία των ωραίων και άλλες ιστορίες (μτφρ. Γιάννης Λάμψας), Leon TolstoiΑφέντης και υπηρέτης, (μτφρ. Σταυρούλα Αργυροπούλου, με επίμετρο της Βιργινίας Γαλανοπούλου) και Joseph ConradΟ άποικος της Μάλατα (μτφρ. Νάσια Ντινοπούλου).
Δύο βιβλία του Fyodor DostoyefskyΤο όνειρο ενός γελοίου και Λευκές νύχτες, σε μετάφραση Αλεξάνδρας Ιωαννίδου από τις εκδόσεις Μίνωας.
Επανέκδοση για το κλασικό μυθιστόρημα του Leo TolstoyΆννα Καρένινα (μτφρ. Κοραλία Μακρή), καθώς και για τους Φτωχούς (μτφρ. Άρης Αλεξάνδρου) του Fyodor Dostoyefsky. Και τα δύο από τις εκδόσεις Γκοβόστη.
altΈκδοση δύο πεζών βιβλίων του Samuel Beckett, στη δίγλωσση σειρά των εκδόσεων Γαβριηλίδης, Τρεις διάλογοι και Η τελευταία τριλογία. Μεταφρασμένα ολόκληρα για πρώτη φορά στα ελληνικά από τον Θωμά Συμεωνίδη.
Νέα μυθιστορήματα των Jonathan FranzenΔιαύγεια (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Ψυχογιός), Dave EggersΈνα ολόγραμμα για τον βασιλιά (εκδ. Κέδρος), Jonas KarlssonΤο τιμολόγιο (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εκδ. Παπαδόπουλος), Philip KerrJanuary window (εκδ. Κέδρος), Karl Οve Knausgård,Το νησί της εφηβείας (μτφρ. Σωτήρης Σουλιώτης, εκδ. Καστανιώτη).
Συλλογή διηγημάτων του E.MForster Η μηχανή σταματά (μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος, εκδ. Οκτώ) και του Thomas HardyΟ παραστρατημένος εφημέριος και άλλες ιστορίες (μτφρ. Γιάννης Κωστόπουλος, εκδ. Καστανιώτη).
Μυθιστόρημα και για τον Claude Pujade-Renaud με τίτλο Αγαπημένοι απόντες(μτφρ. Ηρώ Τσαρνά, εκδ. Μελάνι). Πέντε γυναίκες, οι σύντροφοι ισάριθμων συγγραφέων των Ζυλ Μισελέ, Ρομπέρ Λουί Στήβενσον, Μαρσέλ Σβομπ, Ζυλ Ρενάρ και Τζακ Λόντον, παίρνουν το λόγο και ξετυλίγουν στιγμές από τα ημερολόγια και από την κοινή ζωή τους με τους διάσημους αυτούς άνδρες.
Επίσης, το μυθιστόρημα του Simon van Booy Όλα τα ωραία άρχισαν μετά (μτφρ. Μαρία Φακίνου) και της Joyce Carol OatesΚαρχηδόνα (μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου). Και τα δύο από τις εκδόσεις Πατάκη.
alt
    O Sebastião Salgado
 
Επίσης τα βιβλία τηςChochana BoukhobzaΗΚ, Αναζητώντας τη χαμένη ταυτότητα. Ένα εβραιόπουλο στη δίνη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (μτφρ. Γιώργος Ξενάριος) και του Sebastião Salgado,Από τη γη μου στη Γη (μτφρ. Κατερίνα Σχινά). Και τα δύο από τις εκδόσεις Στερέωμα.
Έπειτα από το κλασικό Ηλεκτρικό πρόβατο, άλλο ένα μυθιστόρημα του Phlip K.Dick πρόκειται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Κέδρος. Πρόκειται για Τα τρία στίγματα του Πάλμερ Έλντριτς (μτφρ. Δημήτρης Θ. Αρβανίτης). Γραμμένο το 1965, το πιο μεταφυσικό και ίσως το σημαντικότερο μυθιστόρημα του Philip K. Dick, εξερευνά την ιδέα της ύπαρξης του απόλυτου κακού, που κυβερνά το σύμπαν και καταστρέφει τα πάντα. Η έννοια της εντροπίας, στην οντολογική της σημασία, που επανέρχεται με δραματική ένταση στα βιβλία του συγγραφέα, προσωποποιείται εδώ στον αινιγματικό μεγιστάνα Πάλμερ Έλντριτς, ο οποίος αναπαράγει την εξουσία του ελέγχοντας την πληροφορία σε διαπλανητικό επίπεδο.
Φιλόδοξο, συναρπαστικό μυθιστόρημα, που καταπιάνεται με τα μεγάλα ζητήματα της ζωής –την εξουσία, τον πόνο, τη μεταμέλεια, το κακό και την εξιλέωση, την εκδίκηση, την αγάπη, την ενοχή και τη συγχώρεση–, με υπέροχη γλώσσα και μια εντυπωσιακή πλοκή είναι το Ομολογώ (μτφρ από τα Καταλανικά του Ευρυβιάδη Σοφού, εκδ. Πόλις) του Jaume Cabré.
Συλλογή διηγημάτων της Alice MurnoΗ αγάπη μιας καλής γυναίκας (μτφρ. Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, εκδ. Μεταίχμιο). Το βιβλίο είναι μια επιλογή από τα καλύτερα και αντιπροσωπευτικότερα διηγήματα της βραβευμένης με Νόμπελ καναδής συγγραφέα, που περιλαμβάνονται σε άλλες συλλογές της εκτός από αυτές που έχουν ήδη εκδοθεί στα ελληνικά.
altAmour: Ερωτική ανθολογία (μτφρ-ανθολογία: Έφη Κορομηλά, εκδ. Αιώρα). Δώδεκα κλασικοί Γάλλοι συγγραφείς του 18ου και 19ου αιώνα ανθολογούνται και μιλούν για τον έρωτα μέσα από κορυφαία έργα τους. Από την πένα του Τζάκομο Καζανόβα, του Mαρκήσιου ντε Σαντ, του Ντενί Ντιντερό, αλλά και του Ζεράρ ντε Νερβάλ, του Γκυστάβ Φλωμπέρ, του Σταντάλ και άλλων ακόμα, ο έρωτας αναδύεται άλλοτε παιγνιώδης, εφήμερος, ματαιόδοξος, δαιμονικός, κυνικός, άλλοτε παράφορος και καταστροφικός και άλλοτε ανιδιοτελής, αγγελικός, ρομαντικός.
Το μυθιστόρημα της Marilynne Robinson Λάιλα (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Μεταίχμιο) αφηγείται την ιστορία ενηλικίωσης ενός κοριτσιού που μεγαλώνει στο περιθώριο της κοινωνίας μες στον φόβο και το δέος, τα χρόνια της μεγάλης ύφεσης της αμερικανικής οικονομίας τη δεκαετία του 1920.
Συνεχίζεται η πολύ καλή σειρά με τις νέες μεταφράσεις του Ibsen από τις εκδόσεις Gutenberg. Το επόμενο διάστημα κυκλοφορούν οι τόμοι: Ένας εχθρός του λαού και Πέερ Γκυντ. Και τα δύο σε μετάφραση Θεοδόση Παπαδημητρόπουλου.
Η Πλατεία Ηρώων (μτφρ. Βασίλης Τσαλής, εκδ. Κριτική), το κύκνειο άσμα του Thomas Bernhard, δίχασε κοινό και κριτικούς όσο κανένα άλλο έργο της πρόσφατης λογοτεχνικής παραγωγής στον γερμανόφωνο χώρο. Πιο επίκαιρο από ποτέ, το έργο προφητεύει τη σημερινή άνοδο εξτρεμιστικών οργανώσεων, τις πρακτικές φυλετικού διαχωρισμού και εθνικιστικών προκαταλήψεων.
altGraphic Novels
H βιογραφία του Gabriel Marcia Marques σε μορφή graphic novel από τους Óscar Pantoja, Miguel Bustos, Felipe Camargo Rojas, Tatiana Córdoba, με τίτλοΓκάμπο: Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, αναμνήσεις μιας μαγικής ζωής (μτφρ. Κλαίρη Σωτηριάδου, εκδ. Ίκαρος). Ένα βιβλίο που θέλει να φέρει τον αναγνώστη πιο κοντά στη ζωή και το έργο του νομπελίστα συγγραφέα ώστε να παρακολουθήσει την εποποιία που μετέτρεψε τον νεαρό από την Αρακατάκα σ’ έναν μύθο της λογοτεχνίας.
Επίσης, οι συγγραφείς Seth Goldman και Barry Nalebuff διηγούνται διασκεδαστικά, στο βιβλίο Μαθαίνω να επιπλέω - Πώς ένα επιτυχημένο startup ταξίδεψε μ’ ένα μπουκάλι (Εικ. Sungyoon Choi, μτφρ. Αβραάμ Κάουα, εκδ. Κριτική) την ιστορία του πώς έστησαν μια επιχείρηση «διαφορετική», με στόχο όχι μόνο να προσφέρουν στους καταναλωτές ένα υγιεινό εναλλακτικό ρόφημα, αλλά να διαδώσουν ένα νέο μοντέλο επιχείρησης με σεβασμό στον καταναλωτή. Γεμάτο εμπειρίες ζωής και συμβουλές για τις προκλήσεις και τα εμπόδια στον δρόμο για μια νέα πετυχημένη επιχείρηση, το βιβλίο αποτελεί πολύτιμο οδηγό και παράδειγμα για το πόσο μακριά μπορούν να οδηγήσουν ένα startup η επιμονή και η δημιουργικότητα.
Ποίηση
altΠοιητικές συλλογές από τους Κώστα Γ. ΠαπαγεωργίουΕγώ το μαύρο θα κρατώ έως θανάτου (εκδ. Κέδρος), Ευριπίδη ΓαραντούδηΤα σύνεργα (εκδ. Gutenberg), Χαράλαμπο ΓιαννακόπουλοΤι κοιτάζει στ’ αλήθεια ο ποιητής (εκδ. Πόλις), Στέφανος ΓιονάςΟ θεληματικός χαρταετός του Paul Klee (εκδ. Gutenberg), Ειρήνη ΡηνιώτηΜια βόλτα μόνο(Άγρα), Αθανάσιο ΑλεξανδρίδηΑλγόρυθμος (εκδ. Ίκαρος), Ελένη Κοσμά, Φιλιά στη γη (εκδ. Πόλις)
Επίσης, η ποιητική συλλογή του Δημήτρη ΚαλοκύρηΠαρασάγγες, Β’ (εκδ. Άγρα) καθώς και του Γιώργου Χρονά Προσωρινή μέθη (θα κυκλοφορήσει σε 300 αριθμημένα αντίτυπα, εκδ. Οδός Πανός).
Ποιητική συλλογή και για την πρωτοεμφανιζόμενη Δανάη ΣιώζιουΧρήσιμα παιδικά παιχνίδια(εκδ. Αντίποδες).
altΝέες ποιητικές συλλογές και για τους Γιώργο ΑλισάνογλουΠαιχνιδότοπος. Τραύμα για 9 μήνες και 3 εποχέςΓεωργία ΤριανταφυλλίδουΔανεικά αγύρισταΘανάσης ΧατζόπουλοςΦιλί της ζωήςΕριφύλη ΚανίνιαΤο ατελιέ και άλλα ποιήματα. Όλα από τις εκδόσεις Κίχλη.
Επίσης, επανέκδοση για την ποιητική συλλογή του Κώστα Ταχτσή Καφενείο το «Βυζάντιο»(εκδ. Γαβριηλίδη).
Επίτομη επανέκδοση των ποιημάτων του Ναζίμ ΧικμέτΠοιήματα (εκδ. Κέδρος), σε μετάφραση Γιάννη Ρίτσου.
Επίσης, ανθολογία ποιημάτων του John UpdikeΠοιήματα (μτφρ.-εισαγωγή Αριστείδης Τροχόπουλος, εκδ. Οδός Πανός).
Επίτομη ανθολογία από τη Δώρα Μέντη και τον Ευριπίδη Γαραντούδη Και με τον Ήχο των για μια Στιγμή Επιστρέφουν – Η ελληνική ποίηση τον 20ο αιώνα. (εκδ. Gutenberg).
Δοκίμια/Μελέτες
alt
    O Hans Blumeberg
 
Το δοκίμιο του Hans BlumebergΝαυάγιο με θεατή (μτφρ. Θοδωρής Δρίτσας, εκδ. Αντίποδες), παρακολουθεί την ιστορία της μεταφοράς του θαλασσινού ταξιδιού και του ναυαγίου, από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Σύνεση και τόλμη, ιδιώτευση και συμμετοχή, βεβαιότητα και σκεπτικισμός, καταστροφή και δίδαγμα: αυτές είναι οι κεντρικές θεματικές σε αυτό το εξόχως πολιτικό δοκίμιο του στοχαστή που διερεύνησε τα θεμέλια της νεωτερικότητας και τη λειτουργία του μύθου και της μεταφοράς. Είναι το πρώτο έργο του Blumeberg που μεταφράζεται στα ελληνικά.
Φυλή, εθνότητα, εθνικότητα, θρησκεία, φύλο, σεξουαλικότητα: τις προηγούμενες δύο δεκαετίες δόθηκε πολλή προσοχή σε τέτοιου είδους συλλογικές ταυτότητες. Όμως σε ποιο βαθμό οι «ταυτότητες» περιορίζουν την ελευθερία μας, την ικανότητά μας να ζήσουμε μια ατομική ζωή, και σε ποιο βαθμό εξυπηρετούν την ατομικότητά μας; Στο βιβλίο Η ηθική της ταυτότητας (μτφρ. Δημήτρης Μιχαήλ, εκδ. Πόλις) ο γνωστός φιλόσοφος Kwame Anthony Appiah αντλεί έμπνευση από στοχαστές όλων των εποχών και από όλη την υφήλιο για να ερευνήσει αυτά τα ερωτήματα.
Επίσης, το βιβλίο του Κώστα ΑξελούΑναζητώντας το Α-διανόητο (μτφρ. Λίλα Σκάμη, εκδ. Εστία).
Από τις εκδόσεις ΚΨΜ κυκλοφορεί μια νέα – εξαρχής – μετάφραση του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου (μτφρ. Θανάσης Γκιούρας), του Karl Marx (του μοναδικού τόμου που επιμελήθηκε ο ίδιος ο Marx), σε συνεργασία με την διεθνή έκδοση των Απάντων των Μαρξ και Ένγκελς (MEGA). Η νέα μετάφραση αναδεικνύει τον εννοιολογικό και υφολογικό πλούτο του πρωτοτύπου, και πλαισιώνεται από πραγματολογικές σημειώσεις για τις πηγές και την πορεία του μαρξικού έργου.
Έξι δοκίμια του Mikhail Epstein, με τίτλο Ανθρωπιστικές εφευρέσεις και η ηθική της μοναδικότητας (μτφρ. Γιώργος Πινακούλας, εκδ. Αντίποδες), που επιχειρούν να σκεφτούν με ριζοσπαστικό τρόπο τη θέση των ανθρωπιστικών επιστημών σήμερα, δίνοντας έμφαση στις έννοιες της εφεύρεσης και της καινοτομίας.
Επίσης, το βιβλίο του Paul MasonΜετακαπιταλισμός. Ένας οδηγός για το μέλλον (μτφρ. Άλκης Καφετζής, εκδ. Καστανιώτη).
marwdouka
    Η Μάρω Δούκα
 
Μελέτες λογοτεχνίας
Πώς αναπαριστά κανείς την ένοπλη βία; Με ποιους εκφραστικούς τρόπους και αισθητικά μέσα μπορεί να αποδοθεί λογοτεχνικά; Η μελέτη της Βασιλικής ΠέτσαΌταν γράφει το μολύβι… Πολιτική βία, τρόμος και μνήμη στη σύγχρονη ελληνική και ιταλική πεζογραφία (εκδ. Πόλις), καταπιάνεται με ελληνικά και ιταλικά πεζογραφικά κείμενα των τελευταίων δεκαετιών που επεξεργάστηκαν μυθοπλαστικά την ένοπλη βία στη σύγχρονη εκδοχή της.
Βιβλίο με κριτικά κείμενα θα κυκλοφορήσει η Μάρω Δούκα, με τίτλο, Τίποτα δε χαρίζεται (εκδ. Πατάκη).
Το βιβλίο του Ηλία Σ. Σπυρόπουλου12 μελέτες για τον Γιώργο Ιωάννου(εκδ. Οδός Πανός).
Ο Χρήστος Χρυσόπουλος επιστρέφει στο δοκίμιο με το βιβλίο Ο δανεισμένος λόγος. Δοκίμιο για την επιτελεστικότητα της λογοτεχνίας (εκδ. Οκτώ).
Επίσης, ο Αναστάσης ΒιστωνίτηςΚάτω από την ίδια στέγη (εκδ. Κίχλη) και η Ελένη ΛαδιάΤα άλογα των συγγραφέων(εκδ. Εστία).
Αναθεωρημένη επανέκδοση του βιβλίου του Κώστα Γ. ΠαπαγεωργίουΗ γενιά του ’70 (εκδ. Κέδρος) το οποίο αποτέλεσε την πρώτη συστηματική και ολοκληρωμένη προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η ποιητική γενιά του ’70 από ιστορική, κοινωνική και αισθητική άποψη.
altΔεκαοχτώ μικρά κείμενα, μεταξύ 2008 και 2015, δημοσιευμένα τα περισσότερα σε περιοδικά και εφημερίδες συγκέντρωσε ο Γιάννης Ψυχοπαίδης στο βιβλίο τουΗμερολόγια της φωτιάς. Μικρά κείμενα για την τέχνη (εκδ. Κέδρος). Τα κείμενα αποτυπώνουν τη βαθιά αίσθηση και συναίσθηση της ποιητικής συνάφειας του Γιάννη Ψυχοπαίδη με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, την ελληνική καλλιτεχνική παράδοση και το ελληνικό τοπίο.
Το ενδιαφέρον δοκίμιο του Roderick Beaton Η ελληνική λογοτεχνία και η "ιδέα του έθνους" (1071-2001) από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Επίσης, η αλληλογραφία του Γιάννη Ρίτσου και της Μέλπως Αξιώτη Καταραμένα κι ευλογημένα χαρτιά – Σπαράγματα αλληλογραφίας 1960-1966 (εκδ. Άγρα), με εισαγωγή και φιλολογική επιμέλεια της Μαίρης Μικέ.
Μια βιογραφία του Βασίλη Βασιλικού του Γιάννη Βασιλακάκου με τίτλο Τα αμαρτύματα του Βασίλη Βασιλικού (εκδ. Οδός Πανός).
Νέο βιβλίο από τον ψυχαναλυτή Νίκο Σιδέρη, σε συνεργασία με τη Δήμητρα Γιαννακοπούλου και τον Παύλο Χαραμή, με τίτλο Bullying: Και όμως νικιέται! Μια νέα στρατηγική για γονείς, παιδαγωγούς, παιδιά και όλους τους άλλους (εκδ. Μεταίχμιο).
Επίσης, το βιβλίο της Θεοδοσίας-Σούλας ΠαυλίδουΕλληνική γλώσσα και προφορική επικοινωνία (Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη).
altΙστορία / Πολιτική
Το χρονικό της θρυλικής απαγωγής του γερμανού διοικητή της Κρήτης, του στρατηγού Κράιπε, γραμμένο από τον δημοσιογράφο William Stanley Moss, συμπολεμιστή του Πάτρικ Λη Φέρμορ, με τίτλο Κακό φεγγαραντάμωμα: Το χρονικό της απαγωγής του Στρατηγού Κράιπε (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Μεταίχμιο), βασίστηκε στο ημερολόγιό του, στο οποίο καταγράφεται ολόκληρη η επιχείρηση που παραμένει μία από τις συναρπαστικότερες πράξεις του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Ταυτόχρονα θα κυκλοφορήσει και το βιβλίο Η απαγωγή του Στρατηγού Κράιπε (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Μεταίχμιο), γραμμένο από τον ίδιο τον πρωταγωνιστή της, τον βρετανό συγγραφέαPatrick Leigh Fermor.
Ο συγγραφέας Paul Bushkovitch, στο βιβλίο Ιστορία της Ρωσίας (μτφρ. Θάλεια Σπανού, εκδ. Αιώρα) ανασυνθέτει με επιτυχία τη μακραίωνη και περίπλοκη ιστορία της Ρωσίας, ενσωματώνοντας στο έργο του στοιχεία που ήρθαν στο φως μετά το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης, το 1991. Το άγνωστο μέχρι τότε υλικό ρίχνει νέο φως στην ιστορία τόσο της σοβιετικής περιόδου όσο και της προεπαναστατικής Ρωσίας.
Επίσης, το βιβλίο του T.C.WBlanning Γαλλική Επανάσταση (μτφρ. Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, εκδ. Οκτώ) και του Zeev Sternhell Η καταγωγή του Ισραήλ. Μεταξύ εθνικισμού και σοσιαλισμού (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).
Επανέκδοση με νέα στοιχεία και άφθονο επικαιροποιημένο υλικό για το βιβλίο του Βασίλη Τζανακάρη Οι λήσταρχοι, Τα παλληκάρια τα καλά σύντροφοι τα σκοτώνουν (εκδ. Μεταίχμιο). Ένα χρονικό για τη ληστοκρατία στην Ελλάδα, η οποία κράτησε έναν ολόκληρο αιώνα.
Ο Πέτρος Τατσόπουλος με το βιβλίο του Ήμουν κι εγώ εκεί (εκδ. Μεταίχμιο) αναφέρεται στην εμπλοκή του στην πολιτική. Στο βιβλίο θα υπάρχουν και πολιτικά κείμενά του από την περίοδο 2012-2016.
Τέλος, ο Στάθης Καλύβας μελετά την Άνοδο της χριστιανοδημοκρατίας στην Ευρώπη, σε ένα βιβλίο από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.
Πηγή: Book press

Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2013

Το καλύτερο σχολείο στον κόσμο



Του Σωτήρη Βανδώρου


"Σ’ αυτή τη μικρή σκανδιναβική χώρα επιμένουν να καλλιεργούν στο σχολείο τη συνεργασία, αντί για τον ανταγωνισμό, να συγκροτούν ένα χαλαρό περιβάλλον μάθησης, αντί να δίνουν προτεραιότητα στις εξετάσεις, να αδιαφορούν για κάθε είδους τυποποίηση και να μην αξιολογούν τους εκπαιδευτικούς ούτε να εξαρτούν τη χρηματοδότηση των σχολείων από τις επιδόσεις των μαθητών."




Αρχές δεκαετίας του ’90. Η φινλανδή υπουργός Παιδείας επισκέπτεται τον Σουηδό ομόλογό της ο οποίος θα της πει ότι μέχρι το 2000 το σουηδικό εκπαιδευτικό σύστημα θα βρισκόταν στην κορυφή του κόσμου. Εκείνη θα του απαντήσει πως ο στόχος της δικής της χώρας είναι πολύ πιο μετριοπαθής. Της αρκεί να βρεθεί μπροστά από τη Σουηδία. Πράγματι, βάσει όλων των διεθνώς αποδεκτών κριτηρίων, μέσα σε λίγα χρόνια η Φινλανδία ξεπέρασε τη Σουηδία. Παρεμπιπτόντως, στους περισσότερους κρίσιμους δείκτες κατέκτησε κι εξακολουθεί να κατέχει την πρώτη θέση παγκοσμίως!

Εάν ενδιαφέρει και την Ελλάδα η περίπτωση της σκανδιναβικής χώρας δεν είναι επειδή το εκπαιδευτικό της σύστημα, με έμφαση στο σχολείο, έχει καταστεί αντικείμενο συστηματικής μελέτης από όλες τις χώρες που αποδίδουν αξία στην παιδεία, δεν είναι επειδή πρόκειται για μια μικρή ευρωπαϊκή χώρα· είναι επειδή πρόκειται για μια μικρή ευρωπαϊκή χώρα που αντιμετώπισε πολύ σοβαρή οικονομική κρίση το πρώτο μισό της δεκαετίας του ’90 και παρ’ όλα αυτά, ή ακριβέστερα, επιχειρώντας να την ξεπεράσει, δημιούργησε ένα αξιοζήλευτο εκπαιδευτικό πρότυπο.

Bεβαίως, δεν υπάρχει κάποια «μαγική» φινλανδική φόρμουλα την οποία απλώς μπορούμε να αντιγράψουμε. Έτσι κι αλλιώς αρκετά στοιχεία της δικής της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης για αντικειμενικούς λόγους δεν είναι είτε επιθυμητό είτε εφικτό να υιοθετήσουμε. Άλλωστε, αν κάτι κάνει τόσο ξεχωριστή την επιτυχία των Φινλανδών είναι ότι αγνόησαν ορισμένες από τις χαρακτηριστικότερες επιταγές μιας εκπαιδευτικής ορθοδοξίας που έχει διαμορφωθεί διεθνώς κι αντ’ αυτού λειτούργησαν με πνεύμα εκλεκτισμού, συναρθρώνοντας στοιχεία που είχαν ήδη και χρειάζονταν ενίσχυση ή αναπροσαρμογή με στοιχεία που υπήρχαν σε άλλα εκπαιδευτικά συστήματα, τα οποία ωστόσο εισήγαγαν στο δικό τους με πολύ στοχευμένους και προσεκτικούς χειρισμούς.

Συνεργασία & χαλαρό περιβάλλον

Σ’ αυτή τη μικρή σκανδιναβική χώρα επιμένουν να καλλιεργούν στο σχολείο τη συνεργασία, αντί για τον ανταγωνισμό, να συγκροτούν ένα χαλαρό περιβάλλον μάθησης, αντί να δίνουν προτεραιότητα στις εξετάσεις, να αδιαφορούν για κάθε είδους τυποποίηση και να μην αξιολογούν τους εκπαιδευτικούς ούτε να εξαρτούν τη χρηματοδότηση των σχολείων από τις επιδόσεις των μαθητών. Και, βέβαια, δεν μπήκαν στον πειρασμό των ιδιωτικοποιήσεων. Η εκπαίδευση θεωρείται, αυτονόητα, δημόσιο αγαθό. Το 97,5% των πόρων που διατίθενται για αυτήν είναι δημόσιοι. Ως αποτέλεσμα, η Φινλανδία διαθέτει τους πιο μορφωμένους πολίτες στον κόσμο, παρέχει ίσες ευκαιρίες μόρφωσης κι αξιοποιεί με μεγάλη αποτελεσματικότητα τους σχετικούς πόρους.

Πρόκειται, λοιπόν, για μια συναρπαστική ιστορία. Και μας αφορά –πώς συγκροτείται η δημόσια πολιτική, πώς εμπλέκεται ενεργά η ίδια η εκπαιδευτική κοινότητα, πώς δημιουργείται ευρεία κοινωνική συναίνεση ως προς τους στόχους και τις μεθόδους κ.ο.κ.– ιδίως καθώς στη δική μας περίπτωση η πιο γνωστή και σημαντική μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση εξακολουθεί να είναι «η μεταρρύθμιση που δεν έγινε» (κατά την ομότιτλη κλασική μελέτη του Αλέξη Δημαρά). Αυτή την ιστορία αφηγείται στα Φινλανδικά Μαθήματα ο Pasi Sahlberg, μια σημαίνουσα προσωπικότητα της εκπαίδευσης στη χώρα του την οποία κι επί μακρόν υπηρετεί με διάφορες ιδιότητες. Και μας προειδοποιεί από τις πρώτες σελίδες: «Σε αυτή την εποχή των άμεσων αποτελεσμάτων, η εκπαίδευση απαιτεί μια διαφορετική νοοτροπία. Η μεταρρύθμιση των σχολείων αποτελεί μια σύνθετη και αργή διαδικασία. Η επίσπευση αυτής της διαδικασίας σημαίνει την καταστροφή της».

Αρχίζουν το σχολείο στα επτά τους, αφιερώνουν λιγότερο χρόνο στη μελέτη, παίζουν περισσότερο, αγχώνονται λιγότερο καθώς δίνουν ελάχιστες εξετάσεις στις οποίες εξίσου ελάχιστη σημασία αποδίδεται.
Εδώ δεν θα αναφερθούμε ούτε στην ιστορική εξέλιξη της φινλανδικής εκπαίδευσης, ούτε στις επιμέρους δομές της και συναφή ζητήματα ειδικότερου ενδιαφέροντος που αναλύει με μεθοδικό τρόπο ο συγγραφέας, αλλά θα επιμείνουμε στο βασικό πνεύμα της, στις αρχές στις οποίες θεμελιώνεται και στις αξίες που θέλει να μεταδώσει. Εάν επιθυμούσαμε να συμπυκνώσουμε τη γενική εικόνα εστιάζοντας στους μαθητές, η σύγκριση με τη χώρα μας θα ήταν αποκαρδιωτική. Οι Φινλανδοί αρχίζουν το σχολείο ένα χρόνο αργότερα, στα επτά τους, αφιερώνουν λιγότερο χρόνο στη μελέτη (περιττό να ειπωθεί: δεν ξέρουν τι θα πει φροντιστήριο) –κι επομένως παίζουν περισσότερο– αγχώνονται πολύ λιγότερο καθώς δίνουν ελάχιστες εξετάσεις στις οποίες εξίσου ελάχιστη σημασία αποδίδεται, μετέχουν ενεργητικά σε ένα ανοιχτό, διαδραστικό μαθησιακό περιβάλλον που δίνει έμφαση στη συνεργασία και τη δικαιοσύνη. Το σχολείο τους είναι ένα όμορφο, «ζεστό» περιβάλλον που υποβάλλει την αίσθηση της οικειότητας. Αφήνουν τα παπούτσια τους στην είσοδο και προσφωνούν τους δασκάλους τους με το μικρό τους όνομα. Τελικά μορφώνονται, με την ουσιαστική έννοια του όρου, ως άνθρωποι κι ως πολίτες, αλλά επιπλέον και «χρήσιμες» δεξιότητες αναπτύσσουν. Και στην Ελλάδα, πάντως, μπήκε στις ράγες, λέει, μια (ακόμη) μεταρρύθμιση του Λυκείου, η οποία βεβαίως-βεβαίως έχει και πάλι να κάνει με το αγαπημένο μας θέμα, δηλαδή τις εξετάσεις στο Λύκειο και τον τρόπο εισαγωγής στο πανεπιστήμιο. Εάν δεν το πήρατε χαμπάρι, ανατρέξτε στα μονόστηλα των εφημερίδων, πριν από κανά δίμηνο, όταν πέρασε ο σχετικός νόμος στη Βουλή.

Ας σοβαρευτούμε. Ένας θεμελιώδης παράγοντας της φινλανδικής επιτυχίας είναι –πώς θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά;– οι εκπαιδευτικοί. Προσοχή όμως. Σύμφωνα τουλάχιστον με τον Sahlberg, το σημαντικότερο, για μια κοινωνία που στ’ αλήθεια μπορεί να συλλάβει ένα μεταρρυθμιστικό σχέδιο, δεν είναι η επιστημονική κατάρτιση των εκπαιδευτικών (που κι αυτή απαραίτητη συνθήκη είναι), αλλά «να εξασφαλίσουμε ότι η δουλειά τους στα σχολεία βασίζεται στην επαγγελματική αξιοπρέπεια και τον κοινωνικό σεβασμό ώστε να μπορούν να εκπληρώσουν το σκοπό να ακολουθήσουν τη διδασκαλία ως επάγγελμα ζωής». Αυτά δεν είναι λόγια του αέρα. Σύμφωνα με τις σχετικές έρευνες, για τους Φινλανδούς το επάγγελμα του δασκάλου είναι αυτό με το υψηλότερο κοινωνικό κύρος από κάθε άλλο! Για να γίνει κάποιος δάσκαλος θα πρέπει να φοιτήσει σε μια παιδαγωγική σχολή και κατόπιν οπωσδήποτε να κάνει ένα διετές μεταπτυχικό πρόγραμμα. Όντας δάσκαλος πια, δεν διδάσκει πολλές ώρες, αλλά αφιερώνει σημαντικό τμήμα του χρόνου του, από κοινού με τους συναδέλφους του, στο σχεδιασμό ή στην αποτίμηση του αναλυτικού προγράμματος και γενικότερα στο διαρκή αναστοχασμό κάθε πτυχής της εκπαιδευτικής διαδικασίας που, ευτυχώς, δεν ελέγχεται ασφυκτικά από το Υπουργείο Παιδείας (υπενθύμιση: άλλο δημόσιο αγαθό, άλλο κρατισμός).

Η περικοπή πόρων γίνεται σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος, λες και θέλουμε να ευτοεγκλωβιστούμε σε ένα μοντέλο χαμηλού εργασιακού κόστους.
Η σύγκριση με αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα είναι συντριπτική. Η καταβαράθρωση του μισθού των εκπαιδευτικών έρχεται πια να συνδυαστεί –με τη διαθεσιμότητα και τα παρακολουθήματά της– με συνθήκες ακραίας επαγγελματικής ανασφάλειας και τη συνακόλουθη απαξίωση του επαγγέλματος την οποία παρακολουθεί ανήμπορη ή αδιάφορη μια κοινωνία που ανέκαθεν αντιμετώπιζε λίγο-πολύ εργαλειακά την εκπαίδευση (ως μέσο για επαγγελματική αποκατάσταση και κοινωνική άνοδο). Η συγκρουσιακή κατάσταση στην οποία λαμβάνουν χώρα οι όποιες αλλαγές πλήττουν ακόμη περισσότερο την έτσι κι αλλιώς χαμηλή εμπιστοσύνη που χαρακτηρίζει τις κοινωνικές ομάδες μεταξύ τους και βεβαίως με το κράτος. Το κοινωνικό κόστος που θα έχει αυτή η διαλυτική κατάσταση θα φανερωθεί στην πληρότητά του στο μέλλον. Προφανώς, το ίδιο πράγμα απεικονίζεται στα καλοσχεδιασμένα powerpoint των σοφών τεχνοκρατών της τρόικας ως εξοικονόμηση κι εξορθολογισμός.

Στην πιθανή ένσταση ότι ένα κράτος υπό χρεοκοπία δεν έχει πολλά περιθώρια, ακόμη κι ένα αμιγώς οικονομικίστικο σκεπτικό αν ακολουθήσουμε, η απάντηση έρχεται και πάλι από την Φινλανδία. Όταν τη δεκαετία του ’90 χτυπήθηκε από την κρίση (ανεργία 20%, μείωση ΑΕΠ 13%, υψηλό δημόσιο χρέος, κλυδωνισμός τραπεζικού συστήματος) η κοινωνία αντέδρασε με σύνεση, αυτοπεποίθηση και συναίνεση κι επέλεξε να αλλάξει οικονομικό μοντέλο: από την ξυλεία και την παραδοσιακή βιομηχανία έδωσε πια έμφαση στην τεχνολογία και την καινοτομία (π.χ. Nokia), που θα πει έδωσε μέγιστη προτεραιότητα στην εκπαίδευση και την έρευνα, αυξάνοντας τους σχετικούς πόρους (και βεβαίως επανασχεδιάζοντας την κατανομή τους), την ίδια στιγμή που έκανε δραματικές περικοπές αλλού. «Η εκπαίδευση θεωρήθηκε απαραίτητη επένδυση –όχι απλώς δαπάνη– για να βοηθήσει στην ανάπτυξη της καινοτομίας παίζοντας το ρόλο του τρίτου παράγοντα στο φινλανδικό τρίγωνο της γνώσης και της καινοτομίας». Εμείς κάνουμε το αντίστροφο: η περικοπή των πόρων γίνεται κατεξοχήν σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος και στην επιστημονική έρευνα, λες και θέλουμε να ευτοεγκλωβιστούμε σε ένα μοντέλο χαμηλού εργασιακού κόστους, χαμηλής ειδίκευσης κι αμορφωσιάς. Όσο περισσότερο συνεχίζουμε σ’ αυτή την κατεύθυνση, τόσο πιο πιθανό γίνεται κάποια στιγμή να γραφτούν τα Ελληνικά μαθήματα. Μαντεύετε το περιεχόμενό τους.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΝΔΩΡΟΣ


Πηγή: Bookpress







Δείτε εδώ περισσότερα


Τίτλος:Φινλανδικά μαθήματα
Τι μπορεί να μάθει ο κόσμος από την εκπαιδευτική αλλαγή στη Φινλανδία;
Συγγραφέας:Sahlberg, Pasi
Εκδότης:Επίκεντρο
Κατηγορία:1. Εκπαιδευτική πολιτική
ISBN:960-458-366-2
Έτος Έκδοσης:2013
Σελίδες:329
Συντελεστές:Sahlberg, Pasi, (Συγγραφέας) Κοτσυφού, Ελένη, (Μεταφραστής)
Τιμή Εκδότη:23,00 €
Τιμή ΚΗΡΗΘΡΕΣ:23,00 €